Մեծ Հայքի թագավորությունը Արշակունիների օրոք

• Ներկայացրե՛ք Տրդատ առաջին, Վաղարշ առաջին և Սանատրուկ արքաներին: Գնահատե՛ք նրանց գործունեությունը:

Տրդատ առաջին

Ներոն կայսերը, ձգտելով փրկել Հռոմի հեղինակությունը, 63թ. Վաղարշ I-ին հայտնում է, որ եթե Տրդատն անձամբ մեկնի Հռոմ ու թագն իրենից ստանա, այդ ժամանակ կճանաչվի Հայոց թագավոր: Մեկ տարի անց Կորբուլոնը գալիս է Հայաստան, բանակցություններ վարելով Վաղարշի ու Տրդատի հետ: Ընդունելով Ներոնի առաջարկը, պահանջում են, որ իրենց հետ կնքի խաղաղության պայմանագիր (Հռանդեայում): Հաշտվում են ու Տրդատը թագը հանձնում է իրենց՝ դնելով Ներոնի արձանի մոտ՝ նորից հետ ստանալու նպատակով: 65թ. Տրդատը մեծ զորքով ու իր ընտանիքի անդամների հետ գնում է Հռոմ: Այնտեղ Տրդատի պատվին կազմակերպվում են տարբեր տոնահանդեսներ ու նրան թագադրում են: Ներոնն էլ մեծ գումարներ չխնայելով՝ վերակառուցում է Կորբուլոնի կողմից քանդված Արտաշատի բերդը: Որից հետո էլ մեկ տարի անց Տրդատը վերադառնում է Հայաստան: Տրդատը գահակալել է 66-88թթ.-ին: Նա վերականգնում է Արտաշատ մայրաքաղաքը, ամրացնում հինավուրց Գառնին՝ կառուցելով հզոր ամրոց ու Արեգ Միհրի տաճարը:

Սանատրուկ երկրորդ

Տրդատին հաջորդում է Սանատրուկը: Նրա մասին մի հույն պատմիչ գրել է. «Հայոց թագավոր Սանատրուկն ուներ միջակ հասակ, բայց հակված էր դեպի ամեն մի մեծ բան և մանավանդ դեպի պատերազմական գործերը: Նա հավատարիմ պահապան էր, արդարադատության և կենցաղավարության մեջ զուսպ էր, նաև չափավոր ու ողջամիտ էր»: Սանատրուկը թագավորել է 88-110թթ.-ին: Սանատրուկի աթոռանիստն էր դարձել նոր հիմնադրված Մծուրբ քաղաքը՝ Արածանիի ափին՝ Մշո դաշտում: Սանատրուկը մահանում է 110թ.-ին: Իսկ նրա գերեզմանը Անի բերդում էր, որից երկու հարյուր հիսուն տարի հետո էլ պարսից արքա Շապուհը ներխուժում է Անի բերդ ու ավերում բոլոր Արշակունիների գերեզմանները, սակայն չէր կարողանում քանդել Սանատրուկի գերեզմանը:

Վաղարշ առաջին

Իսկ արդեն Սանատրուկի մահից հետո գահ է բարձրանում Վաղարշ I-ը, ով թագավորում է 117-140թթ.: Շուտով Վարդգեսավան գյուղը զարգանում է ու դառնում մի մեծ քաղաք, որն էլ Վաղարշ թագավորը պարսպապատում է ու իր պատվին կոչում է Վաղարշապատ (նաև «Նոր քաղաք»): Վաղարշապատը դառնում է Արշակունիների երկրորդ մայրաքաղաքը:

Երկու սիլուետ: Գրիգ

1. Կարդացե՛ք պատմվածքը։ Անծանոթ բառերը բառարանի օգնությամբ բացատրեք։

Սիլուետ — ուրվագիծ

բազրիք — ճաղաշարք

թանզիֆե — շղարշե

գոհունակություն — բավականություն

մագիլ — եղունգ, ճանկ

գահավիժել — վերևից ցած նետվել

2․ Վերլուծեք ստեղծագործությունը․

• կերպարներ

Պատմվածքի գլխավոր կերպարը Գուրգենն էր, ով կնոջ մահից հետո իրեն միայնակ էր զգում: Նա այնքան միայնակ էր, որ չսիրելով կատուներին՝ իր տանն էր պահում Ադադա կատվին: Գուրգենի կերպարը շատ հետաքրքիր էր ու տարբերվող: Հեղինակը հետաքրքիր ձևով էր պատմում նրա մասին «Բազմոցին նստած՝ նա սովորության համաձայն ‹‹Անտիկվարիատ›› ամսագիրն էր թերթում, որի հավատարիմ բաժանորդն էր արդեն քանի տարի, և որն ստանում էր փոստով, երբ հեռախոսը զնգաց»: Այստեղից շատ հեշտ պատկերացում ենք կազմում նրա ու իր նախասիրությունների մասին:

• պատմվածքի կառուցվածք
• գաղափար

Ըստ իս՝ գաղափարն այն էր, որ պետք է բոլորին օգնել ու սիրել: Չէ՞, որ ամեն արված լավություն մի օր հետ է դառնալու քեզ: Եվ դու երբեք չես կարող հանգիստ ասել, որ չես սիրում ինչ-որ մի բան կամ ինչ-որ մեկին: Ինչպես այս պատմվածքում գլխավոր կերպարն էր, որ ատում էր կատուներին, սակայն միայնակ ու այդքան տխուր լինելուց հետո նա իր տանը սկսեց կատու պահել: Ու հենց այդ կատուն էլ փրկեց իր կյանքը: Այսինքն, եթե դու ինչ-որ մեկին չսիրես, հնարավոր է քեզ այնքան մեծ լավություն նա անի, որ կարծիքդ փոխես իր մասին: Հնարավոր է այդ պահին միակ հարազատդ հենց նա լինի, անի այնպիսի բան, որ այդ պահին ոչ ոք չէր անի քեզ համար:

• հիմնավորված կարծիք պատմվածքի մասին

Ամենից շատ ինձ գրավեց հեղինակի ոճը: Գրիգն այն եզակի գրողներից է, ում ստեղծագործություններն ամբողջովին ինձ դուր են գալիս ու հենց սկզբից հետաքրքրությամբ ու առանց հոգնելու կարդում եմ: Նա այնքա՛ն պարզ ու հասկանալի է գրում, որ հեշտ է ընկալել գրածը: Ես նկատել եմ, որ նրա պատմվածքներն այնքան գեղեցիկ են նկարագրված, որ մի փոքր մտածելու տեղիք են տալիս, որից հետո էլ հասկանում ես գլխավոր ասելիքը:

Unit 14 | Exercises

A. Complete using a, an or the.

1. We had a really good science lesson at school today.

2. I found an unusual insect on the wall outside our house.

3. It’s your birthday next week. Are you going to have a party?

4. We waited for hours, but we finally saw the Queen.

5. Why don’t we listen to the radio?

6. Have you got a euro I could borrow?

7. Mum has gone to the bank, but she’ll be back soon.

8. Where have you been? I’ve been waiting for over an hour!

B. Write an article in each gap where necessary. If an article is not necessary, put a dash (-).

I had a really bad day on — Tuesday. I bought a new game on CD-ROM for my computer, but the game didn’t work properly. I took it back to the shop on the North Street, but a manager blamed me! He pointed to the scratch on the CD-ROM and said I’d done it. I couldn’t believe it! I had to buy a new one.

C. Circle the extra word in each sentence.

1. Do you think we will ever send a person to the Mars?

2. When you go to the London, don’t forget to see the London Eye.

3. When we use the cars, we damage the environment.

4. I’m not telling a lies! It’s the truth.

5. I’m a looking for a teacher who can teach me the German.

6. Ray needs a warm hat and a new coat for his visit to the Russia.

7. Dad has gone to a work and forgotten the car keys.

8. Some people have an unusual pets, such as lions or tigers.

D. In each sentence there is a word missing. Put an arrow to show where the missing word should go and write the word.

1. English music was popular in America in the 1960s.

2. Would you prefer to read a book or watch television?

3. We had maths at school yesterday and our teacher gave us a surprise test!

4. Peter joined the police and caught ten thieves in his first month!

5. Gordon wanted to be a writer, so he studied the English at university.

6. Suddenly, two UFOs appeared in the sky over Washington.

E. Rewrite the sentences correctly, adding articles where necessary.

1. We had a great time in the USA.

2. Let’s go to Belgium for a week this summer.

3. Where’s the money I gave you on the fifteenth of last month?

4. I’d like to join the army and become a soldier.

5. For Christmas, I got a book, a DVD and the latest CD by my favourite band.

6. They say that the English drink a lot of tea.

7. I heard a song on the radio that I really liked.

8. Do the Japanese and other people in Asia eat cheese?

Ամանորն առանց ֆիլմերի

Բոլորս էլ սիրում ենք դիտել տարբեր ֆիլմեր: Ես նույնպես: Սիրում եմ տանը մենակ, քույրիկիս հետ դիտել տարբեր հետաքրքիր ֆիլմեր ու մուլտֆիլմեր: Իսկ ֆիլմ դիտելու ամենից ուրախ ու հետաքրքիր ժամանակաշրջանը ձմեռն է, ավելի կոնկրետ՝ Ամանորը: Մենք շատ ամանորյա ֆիլմեր գիտենք, որոնք հասցրել ենք դիտել կամ պետք է դիտենք: Իսկ ո՞րն է դրանցից ամենահայտնին ու ամենասիրվածը: Դե, իհարկե, արդեն պարզ դարձավ, թե խոսքը որ ֆիլմի մասին է՝ Ջոն Հյուզ «Տանը մենակ»: «Տանը մենակ» ֆիլմը համարվում է աշխարհում ամենասիրված ամանորյա ֆիլմերից մեկը, որի մասին աշխարհում գրեթե բոլորը գիտեն: Ես տարիների ընթացքում մի սովորություն եմ ձեռք բերել, որ ամեն տարի պարտադիր դիտում եմ ֆիլմը: Ֆիլմն ինձ այնքան է մոտիվացնում ու երջանկացնում, որ ավելի ու ավելի մեծ սպասումներ եմ ունենում Ամանորի հանդեպ: Այն միայն ձմռանը՝ Ամանորից առաջ է խորհուրդ տրվում դիտել, քանի որ այդպես ավելի է հետաքրքրանում այն ու հաճույքով ես սկսում դիտել: «Տանը մենակ» ֆիլմը նկարահանվել է տասնյակ տարիներ առաջ, սակայն մինչ օրս չի կորցրել իր հետաքրքրությունը: Մյուսը շատ հայտնի, ամանորյա մուլտ է՝ Գրինչը: Ճիշտ է, անձամբ չեմ հասցրել մինչև վերջ դիտել մուլտֆիլմը, սակայն տպավորված եմ ու դրական կարծիքներ եմ լսել դրա մասին: Մուլտֆիլմն իրոք հաջողված է: Գլխավոր կերպարը՝ Գրինչը, բացասական կերպար էր՝ չար էր, չէր սիրում ուրախություն, ատում էր Ձմեռ պապիկին, երեխաներին, և իհարկե՝ երբեք չէր նշում Ամանորը: Այս ամենը հաշվի առնելով, միևնույն է մինչ օրս բոլորը սիրում են այն ու դիտում մեծ հետաքրքրությամբ:

Սիրով կտեղադրեմ ֆիլմերի հղումները: Խորհուրդ եմ տալիս դիտել՝ «Տանը մենակ», «Գրինչը»: