Դեպի Արատես

Մայիսի 22-24-ը 9-րդ դասարանցիների մարզական նորմատիվներ հանձնելու հերթական ճամբարային օրերն էին Արատեսում, որտեղ այդ երեք օրերի ընթացքում սովորողները մասնակցում էին ռազմամարզական ճամբարին: Այժմ ձեզ կպատմեմ Արատեսում անցկացրած մեր տպավորիչ ու անկրկնելի օրերի մասին՝ թե ինչպես էինք հանձնում մարզական նորմատիվները, շրջում Արատեսով, իրականացնում առողջագիտական նախագիծը, ամեն երեկո խարույկի առաջ երգում, զրուցում և այլն: Վստահ եմ, որ այդ ամենը ձեզ շատ կհետաքրքրի:  

Օր առաջին 

Արատեսի հերթական ճամբարը երևի կյանքիս ամենասպասված ճամփորդություններից մեկն էր, քանի որ միշտ ցանկություն ունեի ընկերներիս հետ մի քանի օր անցկացնել Արատեսի ճամբարում: Տպավորություններս աննկարագրելի են, քանի որ Արատեսի բնությունը շատ գեղեցիկ էր, ամենուրեք կանաչ էր: Երբ Երևանից դուրս եկանք, ճանապարհը սկսեց ավելի փոխվել: Ինչքան մոտենում էինք Արատեսին, այնքան ավելի գեղեցիկ էր թվում այն: Հասանք Արատես ու տեղավորվեցինք մեր տնակներում: Նշեմ, որ ճամբարն իմ պատկերացրածից շատ ավելի գեղեցիկ էր: Ճաշեցինք, խաղացիք, զրուցեցինք ու սկսեցինք խարույկի նախապատրաստությունները: Երեկոյան Արատեսն էլ ավելի գեղեցիկ էր, քանի որ սարերն ավելի պարզ էին երևում մեզ: Խարույկի շուրջ սովորեցինք մի քանի ռազմական երգեր ու ընկեր Նելիի կիտառի նվագակցությամբ դարձրեցինք ավելի գեղեցիկ: Այսպես ամփոփվեց մեր առաջին ճամբարային օրը Արատեսում:  

Օր երկրորդ 

Առավոտը սկսեցինք մարմնամարզությամբ: Նախաճաշեցինք ու պատրաստվեցինք մարզական նորմատիվների հանձմանը: Նորմատիվները հանձնեցինք երկու փուլով.  

Սկզբում մեզ հանձնարարվեց ցատկեր կատարել. Աղջիկները հնարավորինս պետք է ցատկեին 1.60 մետր, տղաները՝ 1.80 մետր:  

Մեզ հանձնարարված էր 6 վայրկյանի ընթացքում վազել 30 մետր:  

Բոլորս դրական արդյունքներով հանձնեցինք մարզական նորմատիվները ու մի փոքր հանգստացանք: Միասին խաղացինք բակային խաղեր՝ գործնագործ, բասկետբոլ, ֆուտբոլ, պախկվոցի:  

Պատրաստվեցինք, որ քայլենք Արատեսով, իսկ մեզ ուղեկցեց ընկեր Տարոնը: Երկար քայլքից հետո շատ էինք հոգնել: Հավաքվեցինք, որ իրականացնենք առողջագիտական նախագիծը: Մենք բաժանվեցինք մի քանի խմբի: Յուրաքանչյուր խմբին տրված էր մեկ իրավիճակ, իսկ մենք պետք է հիվանդին ցուցաբերեինք օգնություն, օգտվելով առաջին բուժօգնության կանոններից: Հանգստից հետո կրկին սկսվեց երեկոյան զրույցներն ու երգերը խարույկի շուրջ: Ես այնքան տպավորված էի, որ նույնիսկ չէի ուզում տուն վերադառնալ:  

Օր երրորդ 

Օրը սկսվեց շատ ուրախ: Մարզվեցինք, որից հետո էլ գնացինք նախաճաշելու: Մեզ տրվեց որոշ ժամանակ, որպեսզի մաքրենք ճամբարի տարածքը: Մի փոքր հանգստից հետո հավաքեցինք մեր իրերն ու շարժվեցինք դեպի Երևան:  

Sport centres in our school. Which sport have you chosen? Why?

We love sports more than anything in our school. Students have the opportunity to train every day, choosing their favorite sport. There are many types of sports in our school. For example` fencing, basketball, volleyball, football, table tennis, archery, shooting, swimming, etc. Now I will tell you about one of my favorite sports`swimming. I love going swimming to our school. The swimming teachers at our school are miss Tatev, miss Christine and miss Anush. I like them very much because they are very good. Miss Christine և miss Anush teaches me to swim. When I was little, miss Tatev was my swimming teacher. At that time I was always afraid to swim, jump in the pool. But with the help of miss Tatev, I started to swim wonderfully, and I still swim well. That was my all storys about swimming.

Folk music and dance classes in our school. The song and dance which I like most of all.

The folk song and dance have always been used in our school and we like it very much. We even have folk song and dance classes at school where we learn our songs and dances. Every week during Media Fridays we present our folk dances and songs in different groups, and us help our our song and dance teachers` Mr. Laert, Mrs. Hayarpi and Mrs. Anna. For example, during one of the media Fridays, Mrs. Hayarpi and we danced one of our folk dances` the Alashkert kochar, which was very popular with us. Our most famous folk dances are Kochari, Yarkhushta and etc.

Educational camps in our school. Which camp do you prefer-summer or winter? Why? Tell about your favourite activity during the camps.

Camps are often organized at our school. We all love to participate in the camps. I love our school camps. There are different detachments, one of which you have to choose and participate in the camp. I love winter and summer camps. In winter we can go to the skating rink and do other interesting things. And in summer we have the opportunity to swim, travel to different places, do yard work. I think summer camp is more useful because we can do more, we can play more. Our school are often traveling during the camps.

Blog as an educational tool (area). How long have you had your blog? How often do you update your blog? The advantages and disadvantages of using blog as an educational tool?

Almost all the students in our school have a personal website՝ blog, where they do their homework or class, post on blogs, which are checked by teachers and children are evaluated. In my opinion, having a personal educational blog is a great idea, but there is something very important. That, in fact, has its disadvantage. With the help of a blog, children can easily copy homework from each other. There are many advantage to having a blog. With the help of a blog you will start to master computer programs better. Thus, the student masters the knowledge he or she has acquired related to the computer. I think bloging is a great way to educate and I’m very happy that our school works with blogs.

The Internet in my life. The advantages and disadvantages of Media education.

The Internet plays a major role in our lives, without which many can not imagine their lives. Many people use the Internet to watch movies, play games, listen to music, or read books. For many, the Internet has become a part of their lives as they use the Internet a lot. Now I will try to talk a little bit about media education. I think media education is an interesting way for a child to get an education. It makes education happier. I think not everyone agrees with media education and they don’t like working with computers. Now I will introduce you to the advantages and disadvantages of computer education. One of the advantages of computer education is the mastery of computer programs, making education more interesting. And the disadvantage is that we spend more time in front of the computer that way, and I think that is a big disadvantage.

Our school web-site. Do you find it useful? If yes, why. If no, why. Suggest some ways to make it better.

Our school has a web-site called mskh.am. With the help of this web-site we get acquainted with the news of our school, see the school agenda. Many people think that using such web-sites is very difficult, useless or pointless, but I don’t agree with such opinions. I think such web-sites make our job easier. Now I will try to point out the advantages and disadvantages of mskh web-site. People who are not familiar with the daily routine of our school and are interested in how the day goes at our school can visit our web-site to see the day with our stories and coverage. I will be honest and say that I do not find disadvantages in our web-site, but it will seem like a  disadvantages to many when they will not be able to use the web-site.

Предлагаемые темы для рассказа на экзамене в 9 классе

1.  Музыка в моей жизни.
2. Как я преодолеваю трудности. Мои универсальные советы.
3. Ваше отношение к войне, люди на войне и в мире.
4. Человек должен быть свободен
5. Школьные экскурсии. Путешествия как важная часть жизни. Что они дают?
6. В чём заключается сила доброты? Приведи конкретные примеры
7. Дружба и вражда-антиподы.
8. Чего надо добиваться в жизни. Мои победы. Планы на будущее.
9. Ваше мнение об искусственном интеллекте.
10. Мои любимые книги. Важность и ценность чтения. 
11. Образование сегодня , что я думаю о нем. 
12. Какое было лучшее время в твоей жизни?
13. Что я дам своей стране, когда окончу школу
14. Какие времена можно назвать жестокими?
15. Жизнь без телефона

Մեսրոպ Մաշտոցը և հայ գրերի գյուտը։ Հայ գրերի գյուտի նախապայմանները

Մեսրոպ Մաշտոցի պատմական առաքելությունը: IV դարի վերջում մայրենի լեզվով գիր և գրականություն ունենալն ազգապահպան խնդիր էր դարձել, քանի որ հայերեն գրավոր լեզուն կենսական անհրաժեշտություն էր թե´ պետության, թե´ եկեղեցու և դրանով իսկ ներկա ու ապագա սերունդներին դաստիարակելու և կրթելու համար: Հայաստանում քրիստոնեությունը պետական կրոն հռչակվելուց հետո հայոց լեզվով եկեղեցական գրականության բացակայությունը, առավել ևս Աստվածաշնչի ասորերենով և հունարենով ընթերցումներն անհնարին էին դարձնում ժողովրդի լայն խավերին ծանոթանալու քրիստոնեական վարդապետությանը:
Վիճակը քիչ էր փոխվում հայերեն բանավոր թարգմանությունից, քանզի օտար լեզուներին քչերն էին տիրապետում, որ կարողանային միանգամից թարգմանություն կատարել մայրենի լեզվով: Ավելին՝ հունարենը պարսից արքունիքը դիտում էր որպես թշնամի երկրիՀռոմեական կայսրության լեզու և Հայաստանում զավթողական քաղաքականության իրականացման ժամանակ նույնիսկ արգելում էր դրա կիրառումը՝ փոխարենը պարտադրելով պարսկերենը: Իսկ որպես եկեղեցական լեզու մնում էր դարձյալ ժողովրդի համար անհասկանալի ասորերենը: Դրան գումարվեցին IV դ. վերջին Մեծ Հայքի թագավորության բաժանումը Սասանյան Պարսկաստանի և Հռոմեական կայսրության միջև, իսկ այնուհետև Հայաստանի արևմտյան մասում թագավորական իշխանության վերացումը: Այդ ամենը նշանակում էր, որ արդեն վտանգված էր հայ Արշակունիների թագավորության գոյությունը,դրանով իսկհայ ժողովրդի պետականորեն երաշխավորված քաղաքական և մշակութային կյանքը: Արշակունիների մոտալուտ անկման պայմաններում Հայ առաքելական եկեղեցին էր դառնում միակ ազգային ամբողջական կառույցը, սակայն մայրենի լեզվով հոգևոր գրականության պակասը սպառնում էր հենց իր Հայ առաքելական եկեղեցու անկախ գոյությանը:
Հենց այդ տագնապալի ժամանակաշրջանում Մեսրոպ Մաշտոցին էր վերապահված հայոց ինքնության հզոր դրսևորումներից մեկի՝ գրերի գյուտի առաքելությունը:
Մեսրոպ Մաշտոց: Մեսրոպ Մաշտոցը ծնվել է 361 թ. Տարոն գավառի Հացեկաց գյուղում՝ կարճազատ Վարդանի ընտանիքում: Ներսես Մեծի օրոք կրթություն ստանալուց հետո նա Տարոնից մեկնում է Մեծ Հայքի թագավորության մայրաքաղաքՎաղարշապատ, և Խոսրով IV-ի արքունիքում զինվորական ծառայություն կատարում: Միևնույն ժամանակ նա կարգված էր արքունի մատենագիր դպիրների խմբի մեջ: Փայլուն տիրապետելով մայրենի լեզվին Մեսրոպ Մաշտոցն արքունիքի միջազգային գրագրություններում կիրառում էր նաև հունարենի,ասորերենի, պարսկերենի իր իմացությունը: Թողնելով ծառայությունը հայոց արքունիքում՝ Մաշտոցը քարոզչական գործունեության նպատակով գնում է Նախիջևան գավառից հարավ գտնվող Գողթան գավառը: Քրիստոնեական ուսմունքը վարդապետելիս Մեսրոպ Մաշտոցը հայերեն բանավոր թարգմանում է Սուրբ Գիրքը:
Մինչ նա Գողթան գավառում էր, Աստվածաշունչը Հայաստանի մյուս գավառների եկեղեցիներում կարդում էին ժողովրդի համար անհասկանալի օտար լեզվով:
Մաշտոցի կյանքի մասին գրել է նրա աշակերտ Կորյունը: Գրքի վերնագիրն է <<Վարք Մաշտոցի>>: Վարքը սուրբերի կենսագրությունն է: Մաշտոցի մասին գրել են նաև 5-րդ դարի մատենագիրներ Մովսես Խորենացին և Ղազար Փարպեցին:
Պահպանվել են մատենագրական տեղեկություններ նախամաշտոցյան հայ գրերի մասին: II-III դարերում հայերը հիշատակված են հին դպրություն ունեցող ժողովուրդների շարքում: Պատմահայր Մովսես Խորենացին հիշատակել է նախաքրիստոնեական մեհենական գրականության մասին, որն առ այսօր չի հայտնաբերվել: Ըստ Գարեգին ՍրվանձտյանցիԲալու բերդաքաղաքի մոտ գտնվող Գրմանքար կոչվող սուրբ վայրերի մերձակա մի քարայրի (որտեղ ճգնել է Մեսրոպ Մաշտոցը) պատերի սեպագիր արձանագրությունները միայն հայերը կարող են վերծանել: Հայ գրերի գյուտը և նշանակությունը:Մեսրոպ Մաշտոցը Գողթն գավառում քարոզչության ժամանակ միտք հղացավ հայոց լեզվի նշանագրերը գտնել և ամենայն ջանասիրությամբ իր անձը նվիրեց այդ մեծ գործին: Վերադառնալով Այրարատ՝ Մեսրոպ Մաշտոցն իր մտադրության մասին հայտնում է հայոց կաթողիկոս Սահակ Պարթևին և ստանում նրա հավանությունը: IV դարի վերջին գումարվում է եկեղեցական ժողով, որտեղ, ըստ Կորյունի, որոշվում է <<հայ ազգի համար նշանագրեր գտնել>>: Վռամշապուհ արքայի հովանավորությամբ խնդրի լուծմանն անմիջապես ձեռնամուխ են լինում Սահակ Պարթևն ու Մեսրոպ Մաշտոցը: Վռամշապուհ արքային հայտնել էին, որ Դանիել անունով ասորի մի եպիսկոպոսի մոտ կան հայերեն նշանագրեր: Արքայի հանձնարարությամբ այդ նշանագրերը բերում են և երկու տարի դրանցով ուսուցանում աշակերտներին: Սակայն այդ նշանագրերն անբավարար եղան հայոց հարուստ լեզվի հնչյունային համակարգի օգտագործման համար: Վռամշապուհի կարգադրությամբ Մեսրոպ Մաշտոցը, ձեռնարկելով նոր նշանագրեր ստեղծելու գործը, մի խումբ աշակերտներով մեկնում է Ամիդ, Եդեսիա և Սամոսատ քաղաքները: Մեսրոպ Մաշտոցն աշակերտներին երկու խմբի էր բաժանել մեկին կարգելով ասորական դպրության, իսկ մյուսինհունական: Նա հանդիպում է Դանիել եպիսկոպոսին, սակայն նախկինից ավելի բան չգտնելով՝ անցնում է Եդեսիա Պլատոն անունով մի հեթանոս ճարտասանի մոտ: Ապա իր պրպտումները շարունակում է այլ վայրերում: Վերջապես 405 թ. Ուռհայում (Եդեսիա) Մաշտոցը ստեղծում է հայոց գիրը:
Կորյուն վարդապետը և Մովսես Խորենացին գրում են հայոց գրերի՝ Աստծո շնորհով տրվելու մասին: Կորյունը գրել է. <<Եվ այսպես նա բազում նեղություններ կրեց՝ իր ազգին մի բարի օգնություն գտնելու համար: Ամեն բան շնորհող Աստծուց իսկապես պարգևվեց նրան այդ բախտը. նա իր սուրբ աջով հայրաբար ծնեց նոր և սքանչելի ծնունդներհայերենի նշանագրեր>>: Մեսրոպ Մաշտոցը, գալով Սամոսատ քաղաքը, գտնում է հունարեն գրչության արվեստի խորագիտակ Հռոփանոսին, որը գեղագրում է Մեսրոպ Մաշտոցի պատրաստած 36 նշանագրերը, որոնցից յուրաքանչյուրին Հայոց աշխարհի մեծ ուսուցիչն անուն էր տվել. <<Այբ, բեն,գիմ, դա… >>: Եղիշեի գնահատմամբ՝ <<Այբն է մայր իմաստութեան…>>: Սուրբ Գրքի հայերեն թարգմանությունն անվանվեց Աստվածաշունչ, որից հայերեն թարգմանված ու գրված առաջին նախադասությունն էր.<<Ճանաչել զիմաստութիւն եւ զխրատ, իմանալ զբանս հանճարոյ>>: Հայրենիք վերադարձող Մեսրոպ Մաշտոցին Երասխի ափին մեծ հանդիսավորությամբ դիմավորում են Վռամշապուհ արքան, Սահակ Պարթև կաթողիկոսը, նախարարագունդ ավագանին՝ ժողովրդի բազմության հետ: Ապա նրանք միասին գալիս են մայրաքաղաք: Մեսրոպ Մաշտոցն անմիջապես ձեռնամուխ է լինում հայերեն այբուբենով մանուկների ուսուցմանը: Մեսրոպ Մաշտոցը՝ հայ դպրության հիմնադիրը, գրել է հոգևոր ճառեր, երգեր, հատկապես շարականներ: Սահակ Պարթևը նույնպես գրել է եկեղեցական կանոններ, թղթեր (նամակներ) ու հոգևոր երգեր: Լուսավորչական գործունեությունն ընդարձակելով Հայաստանում՝ Մեսրոպ Մաշտոցը գնում և տառեր է ստեղծում նաև վրաց և Կուրի ձախափնյա բուն Աղվանքի ցեղերից գարգարացիների լեզուների համար: Դպրոցը: Սբ. Մեսրոպ Մաշտոցը և Սբ. Սահակ Պարթևը կրթական աշխատանքը ծավալեցին նախ Հայաստանի կենտրոնական երկրամասերում մայրենի լեզվով դպրոցներ հիմնելով: Առաջին վարդապետարանը՝ բարձրագույն դպրոցը, հիմնադրվեց Վաղարշապատում: Այստեղ պատրաստվում էին վարդապետներ՝ ուսուցիչներ,որոնց շարքում էր նաև Մաշտոցի վարքագիր Կորյունը: Այն ժամանակ Սահակ Պարթևը մեծ հոգատարությամբ զբաղվում էր նաև իր թոռան՝ հայոց ապագա սպարապետ Վարդան Մամիկոնյանի կրթությամբ:
Այնուհետև Մեսրոպ Մաշտոցը հայոց դպրոցներ է հիմնում նաև Արցախում (Ամարասի դպրոցը), Սյունիքում, Գողթան գավառում: Սահակ Պարթևի նամակով Մաշտոցը Վարդանի հետ ներկայանում է բյուզանդական կայսր Թեոդոսիոս II-ին, ստանում է նրա համաձայնությունը Արևմտյան Հայաստանում ևս դպրոցներ բացելու մասին: Այդ առաքելությունը Հայաստանի արևմտյան մասում նա իրականացնում է 419-422 թթ.: Դրանով իսկ հոգևոր առումով Հայաստանը վերամիավորվում է:
Հայոց գրերը հայ ժողովրդի համար դառնում են գոյատևման, ազգային ինքնության, արժեհամակարգի պահպանման հզոր միջոց բոլոր ժամանակներում:

9-րդ դասարանի գրականության քննության թեմաներ

1. Մեսրոպ Մաշտոցը և հայ գրերի գյուտը։ Հայ գրերի գյուտի նախապայմանները
2. Փավստոս Բուզանդ. աշխատությունը, «Արշակ և Շապուհ» հատվածը
3. Մովսես Խորենացի
4. «Հայկ և Բել» առասպել
5.  «Արա Գեղեցիկ և Շամիրամ» առասպել
6.  «Արտաշես և Սաթենիկ» առասպել
7. «Արտաշես և Արտավազդ» առասպել
8. «Սասունցի Դավիթ» էպոս
9.  «Սասունցի Դավիթ» էպոսի և Հովհաննես Թումանյանի համանուն պոեմի համեմատական բնութագիրը
10. Գրիգոր Նարեկացի
11. Նահապետ Քուչակ։ Հայրեններ
12. Սայաթ-Նովա
13. Խաչատուր Աբովյան։  «Վերք Հայաստանի» վեպի «Հառաջաբանը»
14. Պետրոս Դուրյան։
15. Եղիշե Չարենց
16. Մուրացանի «Հասարակաց որդեգիրը» պատմվածքը
17. Շիրվանզադեի «Արտիստը» պատմվածքը
18. Հովհաննես Թումանյան
19. Հովհաննես Թումանյանի «Փարվանա» բալլադը
20. Հովհաննես Թումանյանի «Թմկաբերդի առումը» պոեմը
21. Հովհաննես Թումանյանի քառյակները
22. Ավետիք Իսահակյան. «Սաադիի վերջին գարունը
23. Ավետիք Իսահակյան
24. Նար-Դոսի «Ես և նա» պատմվածքը
25. Գրիգոր Զոհրապի «Այրին» նովելը
26. Միսաք Մեծարենց
27. Վահան Տերյան
28. Եղիշե Չարենց
29. Դանիել Վարուժան
30. Դերենիկ Դեմիրճյանի «Ավելորդը» պատմվածքը
31. Ակսել Բակունցի «Սպիտակ ձին» պատմվածքը
32. Պարույր Սևակ
33. Հովհաննես Շիրազ
34. Համո Սահյան
35. Հրանտ Մաթևոսյան. «Կանաչ դաշտը» պատմվածքը
36. Վիլյամ Սարոյան. «Իմ սիրտը լեռներում է