«Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիր. Ավագ դպրոց. 12.1 դաս.
Now I will tell you about some invents of Armenians. In 1854 Christopher Ter-Serobian became the author of the green color of the US dollar, which cannot be falsified. In 1929, Sargis and Rosa Columbus production of the first yogurt. Alexander Manukyan is the author of waffle ice cream cones. Luther George Simjyan is the author of the camera and projector. Varazdat Kanajyan is the founder of plastic surgery.
Հասարակագիտություն ասելով ես հասկանում եմ ավելի խորացված պատմություն առարկան: Բայց այդպես չէ:
Հասարակագիտություն բառի կազմությունը ներառում է «հասարակություն» և «գիտություն» բառերը և նշանակում է գիտություն հասարակության մասին: Հասարակագիտական են համարվում այն գիտակարգերն ու հարացույցերը, որոնց ուսումնասիրության օբյեկտը հասարակությունն է: Երբեմն սոցիոլոգիան նույնացնում են հասարակագիտության հետ, սակայն վերջինս ներառում է մի շարք գիտություններ, որոնք ևս ուսումնասիրում են հասարակական երևույթներն ու գործընթացները: Սակայն հասարակությունը, հանդիսանալով մարդկանց ամբողջություն, ենթադրում է, որ հասարակագիտության ուսումնասիրության առարկան իր մեջ ընդգրկում է նաև մարդուն առնչվող մի շարք հիմնահարցեր: Այսպես, հասարակագիտությունը կարելի է համարել նաև գիտություն մարդու կյանքի մասին, որը կենսագործունեթյուն է ծավալում հասարակության մեջ:
Դժվարանալու դեպքում օգտվիր՝ Գոյական անուն ուսումնական նյութից:
Գոյականի հոլովումը
124.Բացատրի´ր, թե ինչի՛ հիման վրա են խմբավորված գոյականները:
Ա. Երեխա, կատակ, ընկեր, դաշտ, այգի, ուղղություն:
Բ. Երեխայի(ն), կատակից, ընկերոջ(ը), դաշտով, այգում, ուղղությամբ:
Ա խմբի բառերը ուղիղ ձևով են գրված, իսկ Բ խմբի բառերը հոլոված են:
Շարունակել կարդալ “Հայոց լեզու, գրականություն: 25. 09. 2019թ.”
Երվանդաշատ, Երվանդունիների թագավորության վերջին մայրաքաղաքը։ Հիմնադրել է Երվանդ Դ Վերջին թագավորը մթա III դ վերջին, Այրարատ նահանգի Երասխաձոր գավառում։ Երվանդը արքունիքը փոխադրում է միակտուր ապառաժ բլուրի վրա, որը շրջապատում է Երասխը, կառուցում նոր մայրաքաղաք։ Նա բլուրը պարսպապատում է, պատերի մեջ դնում է պղնձյա դռներ, ներքևից մինչև դռները կառուցում երկաթե սանդուղքներ, և դրանց մեջ՝ որոգայթներ դավադիրներին բռնելու նպատակով, քաղաքին ջուր մատակարարելու համար մինչև գետի մակերևույթը, պարիսպների տակ տեղ–տեղ փորել է տալիս։ Սակայն մայրաքաղաքը տեղափոխվել է ոչ այնքան բնակլիմայական պայմաների, որքան քաղաքական անցքերի պատճառով. Արմավիրին տիրել է Արտաշեսը, ուստի Երվանդը հարկադրված էր նոր մայրաքաղաք հիմնադրել։ Երվանդաշատը մեծ քաղաք է եղել, որտեղ բացի հայերից բնակվել է նաև Տիգրան Մեծի օրոք նվաճված երկրներից գաղթեցված բնակչություն։
Երվանդաշատը 360–ական թթ կործանել են պարսից զորքերը։ Պահպանվել են Երվանդաշատի ավերակները։ Պահպանվել են պարիսպների հետքերը, փողոցների ու շենքերի փլատակները, ինչպես նաև խաչքարեր և վիմագիր արձանագրություններ։
Երվանդաշատը (կոչվել է նաև Երևանդաշատ, Մարմետ) Երվանդունիների թագավորության վերջին մայրաքաղաքն է. հաջորդել է Արմավիրին։ Հիմնադրել է Երվանդ Դ Վերջին (մ. թ. ա. 220–201 թթ.) թագավորը Երասխ գետի ձախ ափին՝ Ախուրյանի հետ միախառնման տեղում։ Ավերակները հայտնաբերվել են այժմյան Արմավիր մարզկենտրոնից հարավ-արևմուտք՝ Բագարան և Երվանդաշատ գյուղերի միջակայքում։ Երվանդաշատի վերաբերյալ արժեքավոր տեղեկություններ է հաղորդում Մովսես Խորենացին։ Մ. թ. ա. 189 թ-ին Արտաշես Ա-ն Մեծ Հայքում իրեն թագավոր հռչակելուց հետո հիմնադրել է երկրի նոր՝ Արտաշատ մայրաքաղաքը։ Երվանդաշատը 360-ական թվականներին կործանել են Պարսից Շապուհ II արքայի զորքերը։
Առաջադրանք 1.
Դասարանական
«Զինված պայքարը Արցախում»/ էջ 16, պատասխանել հարցերին/
?
Տանը
Ուսումնասիրություն «Դավիթ Բեկի» մասին/ մեկ էջի սահմանում/անձի, գործունեության, ձեր գնահատականը, ով է օպերայի հեղինակը, ինչ ստեղծագործություններ կան, հուշարձան ,օգտագործված աղբյուրները նշել/
Դասարանական
«Զինված պայքարը Սյունիքում»/էջ 20, պատասխանել հարցերին/
1. Ի տարբերություն Արցախի՝ Սյունիքում հայկական ուժերը սկզբնական շրջանում համախմբված չէին: Անհանգստացնող հանգամանք էր նաև այնտեղ պարսկամետ ուժերի ազդեցությունը:
2. Դավիթ Բեկը 1722թ. եկավ Սյունիք: Նրա գլխավորությամբ ստեղծվեց ռազմական խորհուրդ, զորքի սպարապետ նշանակվեց Մխիթարը: Առաջին լուրջ հարվածը 1722թ. աշնանը հասցվեց ջևանշիր կոչվող քոչվոր ցեղին: Այդ հաղթանակը մեծ հեղինակություն բերեց Դավիթ Բեկին:
3. Հալիձորի ճակատամարտը և մեղրիի ճակատամարտը:
4. Դավիթ Բեկի գլխավորությամբ 1724թ. ստեղծվեց հայկական իշխանություն, որը կոչվեց՝Մեծ իշխանություն, որի կենտրոնը դարձավ Հալիձորի բերդը։ Ահագնացող օսմանյան վտանգը պարսից Թահմապս 2-րդ շահին ստիպեց ճանաչել հայկական իշխանությունը։ Շահը Դավիթ բեկին իրավունք վերապահեց դրամ հատելու և ապա դաշինք կնքեց նրա հետ։ Նա կոչ արեց շրջակա պարսկական կառավարիչներին ճանաչելու Սյունիքի հայկական իշխանությունը, ռազմական օժանդակություն ցուցաբերելու և գործելու համաձայնեցված։
5. Երևանը գրավելուց հետո թուրքական զորքերը շարժվեցին դեպի Սյունիք և Ատրպատականվ 1727թ. մարտին թշնամին պաշարեց Հալիձորի բերդը։ Որոշվեց ճեղքել պաշարումը և անցնել հակահարձակման։ Շուրջ 300 զինյալներ Մխիթարի և Տեր Ավետիսի գլխավորությամբ աննկատ դուրս եկան բերդից։ Թշնամին կորցրեց 148 մարտական դրոշ։
Տանը
Համեմատել զինված պայքարը Արցախում և Սյունիքում/ մեկ էջի սահմանում/սկիզբը, ընթացքը, ավարտը, համեմատում, ամփոփում/, օգտագործված աղբյուրները նշել/
Արցախի զինված պայքարը ոգեշնչող դեր ունեցավ հայ ժողովրդի հետագա սերունդների համար: Այն հավատ ներշնչեց սեփական ուժերի նկատմամբ։ Հայ ժողովրդի պատմության հերոսական դրվագներից են Սյունիքի և Արցախի ազգային-ազատագրական կռիվները: Հայկական զինված պայքարը բարձրացրեց հայ ժողովրդի ազգային ինքնագիտակցությունն ու ազատասիրական ոգին։
1.What did the Wright brothers do?
The brothers, seeing the bird, invented a flying car.
2.Do inventors always learn from older people?
Louis Braile, when he was 15 years old, made the invention easy to read and write specifically for the blind.
B. 1. Got the answer
2. Got to school
3. Got wait
4. Got angry
117.Տրված խմբերի գոյականները հոգնակի՛ դարձրու և բացատրի՛ր օրինաչափությունը:
Ա Ուժ, տարր, ծով, կույտ, բերդ, շենք:
Ա. Ուժեր, տարրեր, ծովեր, կույտեր, բերդեր, շենքեր:
Ա խմբի բառերը մեկ վանկ ունեն, այդ պատճառով էլ «ներ»-ի փոխարեն ավելացնում ենք «եր»:
Բ. ճանապարհ, գաղտնիք, հրաշք, մեքենա, շրջան, շինություն, նավահանգիստ:
Բ. Ճանապարհներ, գաղտնիքներ, հրաշքներ, մեքենաներ, շրջաններ, շինություններ, նավահանգիստներ:
Բ խմբի բառերը մեկից ավել վանկ ունեն, այդ պատճառով էլ «եր»-ի փոխարեն ավելացնում ենք «ներ»:
Գ. Գառ, դուռ, մատ, մուկ, թոռ, ձուկ, լեռ, բեռ:
Գ. Գառներ, դռներ, մատներ, մկներ, թոռներ, լեռներ, բեռներ:
Գ խմբի բառերը մեկ վանկ ունեն, բայց «եր»-ի փոխարեն ավելացնում ենք «ներ»:
Դ. Աստղ, արկղ, վագր, անգղ, սանր:
Դ. Աստղեր, արկղեր, վագրեր, անգղեր, սանրեր:
Դ խմբի բառերը մեկից ավել վանկ ունեն, բայց «ներ»-ի փոխարեն ավելացնում ենք «եր»:
Ե. Ծովածոց, սուզանավ, դաշտավայր, շնագայլ, հեռագիր, լրագիր:
Ե. Ծովածոցեր, սուզանավեր, դաշտավայրեր, շնագայլեր, հեռագրեր, լրագրեր:
Ե խմբի բառերը մեկից ավել վանկ ունեն, բայց «ներ»-ի փոխարեն ավելացնում ենք «եր»:
Զ. Քարտաշ, գրագիր, լեռնագործ, բեռնակիր:
Զ. Քարտաշներ, գրագիրներ, լեռնագործներ, բեռնակիրներ:
Զ խմբի բառերը մեկից ավել վանկ ունեն, բայց «եր»-ի փոխարեն ավելացնում ենք «ներ»:
է. Մարդ, կին:
Է. Մարդիկ, կանայք:
Է խմբի բառերը մեկ վանկ ունեն, բայց չենք ավելացնում «ներ» և «եր»:
118.Փակագծում տրված բառերը հոգնակի՛ դարձրու և համապատասխան ձևով գրի՛ր կետերի փոխարեն:
Մրցող լաստանավերը (լաստանավ) մաքուր էին ու զարդարված գույնզգույն լաթերով:
Հարթավայրերը (հարթավայր) գարնան հորդացումների ժամանակ գետերը կարող են հակառակ ուղղությամբ հոսել:
Օդերևութաբանները (օդերևութաբան) զգուշացնում են քաղաքին սպառնացող նոր ցիկլոնի մասին:
Գետում ջրի մակարդակը բարձրացել էր սառցադաշտերի (սառցադաշտ) պատճառով:
Ջրի հոսանքը դանդաղեցնում են հատակին լցված քարակույտերը (քարակույտ):
Աշխարհի գեղեցիկ ջրվեժներից (ջրվեժ) մեկը` Վիկտորիան, անցյալ դարում է հայտնագործվել եվրոպացիների կողմից:
Շատ ծովախորշեր (ծովախորշ) վերածվել են ցամաքի:
Բուդդայական քահանաները պատմում են, թե երկիրը հենվում է ոսկե գորտերի վրա: Գորտերը ժամանակ առ ժամանակ քորում են գլուխը կամ ձգում թաթը, որից երկիրը տատանվում է ու նրանց վրա մարդիկ ցնցում են զգում: Կամչատկայի բնակիչները այն համոզմանն են եղել, թե գետնի տակ ապրում է Տուիլ աստվածը, որը երբեմն սահնակներով է տեղ գնում: Երկրաշարժներ է լինում, երբ սահնակները քաշող շները վրայից թափ են տալիս լվին: Հետաքրքիր է, թե իրականում ժամանակ առ ժամանակ ի՞նչ է կատարվում մեր երկրի որոշակի գոտում:
122.Կետերը փոխարինի՛ր փակագծում տրված բառերի եզակի կամ հոգնակի ձևերով՝դրանց հետ համաձայնեցնելով ընդգծված բայերը:
Խոնավ, ծովի բույրով հագեցած օդը վանում էր խառնիխուռն մտքերը:(օդ)
Լույսն ու ջերմություն մարդիկ արևից են ստանում: (ջերմություն)
Երեկոյան բոլոր հիվանդների ջերմություննեը բարձրանում էին: (ջերմություն)
Փոշին ծածկել էր ամբողջ քաղաքր: (փոշի)
Հիմա լվացքը տարբեր փոշիներ են անում: (փոշի)
Եթե սննդի հարցը լուծվի, կարելի է այստեղ մի երկուշաբաթ ապրել: (սնունդ)
123.Տրված հավաքական գոյականներից նախադասություններթ կազմի՛ր։ Ինչո՞ւ են դրանք կոչվում հավաքական։
Ամբոխ, ոհմակ, անտառ, դասարան:
Մեր բակում մի մեծ ամբոխ էր հավաքվել:
Գայլերի ոհմակը գալիս էր դեպի մեզ:
Անտառում շատ գեղեցիկ լուսանկարներ արեցինք:
Մեր դասարանը գտնվում է երկրորդ հարկում:
Հավաքական են կոչվում, որովհետև բառերը շատերին է վերաբերվում: Օրինակ՝ Ամբոխը նշանակում է մարդկանց բազմություն:
Լրացուցիչ կրթություն
Շարադրել մտքերը հետևյալ թեմաներից մեկով.
Սիրում եմ, որովհետև իմն է
Իմ երազների երկիրը
Չնայած վախկոտ չեմ, բայց վախենում եմ…
Ինչպիսի՞ գրքեր եմ սիրում կարդալ…
Թեմա ըստ ընտրության
Ես շատ եմ սիրում ընթերցել: Ազատ ժամանակ իմ ամենասիրելի զբաղմունքն է: Ես շատ եմ սիրում ընթերցել հումորային և ֆանտաստիկ ժանրի գրքեր, որովհետև դրանք ավելի հետաքրքիր են: Դրանք կարդալու ընթացքում շատ եմ ծիծաղում, հենց այդ պատճառվ էլ ավելի մեծ ցանկություն է առաջանում իմ մեջ: Ես դրանից հաճույք եմ ստանում, իսկ տրամադրությունս բարձրանում է: Իմ ամենասիրելի գրքերն են՝ «Կոնրադը», «Փոքրիկ արքայադուստրը», «Հրաշքը» և «Էմիլի արկածները»: Ես նրանք շատ հաճույքով եմ կարդացել: Ես իմ նախընտրած գրքերը վերցնում եմ մեր դպրոցի գրադարանից կամ պապիկիցս: Ինձ թվում է, որ ընթերցանությունը շատ լավ զբաղմունք է, հենց այդ պատճառով էլ ես երբեք չեմ ձանձրանա կարդալուց: Երբ փոքր էի, մայրիկս ինձ ստիպում էր, որ գիրք կարդայի: Իսկ հետո արդեն սովորեցի: Արդեն մեծ հաճույքով եմ կարդում, քանի որ գիտեմ, թե ինչ շատ գիտելիքներ եմ ստանում կարդալուց:
Ե) Որ տայ պատասխանի բան մինչչեւ լուեալ իցէ ինչ` անզգամութիւն է նմա եւ նախատինք։ (Առակք ԺԸ, 13)
տայ — տալիս է
պատասխանի — պատասխան
լուեալ — լսած
իցէ — լինի, կլինի, պիտի լինի
ինչ — ինչ-որ բան, մի բան
անզգամութիւն — անմտություն, անխոհեմություն
նմա — նրան
ԱՌԱՋԱԴՐԱՆՔՆԵՐ
Ով ինչ-որ է պատմում առանց լսելու, անմտություն և նախատինք նրան:
Շարունակել կարդալ “Հայոց լեզու, գրականություն: 23. 09. 2019թ.”
Вопросы по тексту:
Что полюбил рассказчик, когда вырос?
Когда он вырос, он интересовался мото.
Почему приснившийся сон был неприятным?
Потому что медведь с ужасным лицом смотрел на него.
Что случилось на следующий день после неприятного сна?
На следующий день он ударил по заборам на мотоцикле.
Почему автор решил починить медвежоонка?
Он решил отремонтировать медведя, потому что видел худший сон на следующий день.
Какая мечта давно была рассказчика?
У него была мечта создать свой мотоклуб, а имя поставить «Одноглазый медведь».
Что означают слова потрепанный, заброшенная, барахло, на видном месте, соратник?
Рассуждение:
Что вы сделали со своими старыми игрушками?Нужно ли забывать или выбрасывать старые вещи?Какой предмет из вашего детства был вам особенно дорог? Почему?
У меня есть в синий и большой плюшевый медведь. Каждый день я спля своей медвежом. Когда я был маленьким мама и папа купили для меня. Тогда я было три года. Я его очень люблю, потому что у него очень добрые глаза.
Домашнее задание: дочитать текст, начатый в классе, до конца, знать его содержание. Письменно:
Я понял, что как бы мы ни росли, все равно в глубине души мы все еще дети.
1.Умеете ли вы правильно употреблять pодительный падеж?
К сожалению, мы не сможем пойти в кино: абсолютно нет времении (время).Сегодня нет дождя (дождь).Здесь нет здания (здания), фирмы (фирмы), стадионы (стадионы), поликлиники (поликлиники). Сегодня в группе только 3 студентов (студент) и 5 студенткав (студентка). Всего 8 человека (человек). Купи, пожалуйста, три-четыре яблоки (яблоко). Нам нужен килограмм яблоко (яблоки). Мы должны сделать 6 упражнения (упражнение). Эта матрёшка стоит 500 рублей (рубль). В этой аудитории много девушков (девушка) и юношов (юноша). Здесь очень мало вазетов (газета) и журналов (журнал). Принеси, пожалуйста, стакан води (вода). Почему ты купила только одну бутылку минеральную води (минеральная вода), пачку чайу (чай) и банку вареньее (варенье)?
Допишите предложения, раскрывая скобки.
Больной лишился сни (сон). Избегайте (valtige) простуди (простуда) и сквозняки (сквозняк).На олимпиаде по русскому языку школьники добились хорошова результатов (хорошие результаты). Я уже не прошу, а требую тишини (тишина)! Я желаю вам счастье (счастье), здоровья (здоровье), удачи (удача), любви (любовь), приятнова аппетита (приятный аппетит) и спокойни ночь (спокойная ночь).
Մանուկյան Կարինա 