Սկզբնական շրջանում կարգավորման համար օգտագործվում էին նախնադարյան սովորույթները։ Այսպիսով՝ իրավունքի ամենահին ձևը սովորութային իրավունքն է՝ այն սովորույթը, որ երաշխավորված էր պետական հարկադրանքով։ Հայաստանում սովորութային իրավունքը զանազան պատճառներով տևեց շատ երկար։ Հայաստանի բնակչությունն ընդհուպ մինչև արաբական ներխուժումը գերազանցապես միաէթնիկ էր, և այդ պայմաններում աշխատում էր չգրված սովորութային իրավունքը։ Քրիստոնեության ընդունմամբ հայ եկեղեցին ձեռք բերեց լայն իրավասություն ոչ միայն զուտ եկեղեցական-կրոնական, այլ նաև աշխարհիկ հարաբերությունների կարգավորման ուղղությամբ։ Հայ եկեղեցին միշտ եղել է խիստ կենտրոնացված, այդ պատճառով էլ Հայաստանում սկսեց ձևավորվել ու զարգանալ կանոնական իրավունքը։ Եկեղեցական ժողովներում սահմանվում էին հատուկ խրատներ ու կարգեր, որոնք կոչվում էին կանոններ։ Հայ միջնադարյան կանոնական իրավունքն ամփոփված է «Կանոնագիրք հայոց» ժողովածուի մեջ։ Միջին դարերում Հայաստանը սկսեց փոխառել իր օրենքները օտարերկրյա աշխարհիկ օրենքների հետ։ Այդ ժամանակ Հայաստանը փոխառեց նաև Մովսիսյան օրենքները։
Իրավունքի հիմունքներ․ Հայ իրավունքի զարգացումը
Մանուկյան Կարինա 