Խաբուսիկ օր։ Հովհաննես Երանյան

Ըստ հեղինակի՝ խաբուսիկ օրվան բնորոշ էր մահ չլինելը, որի շուրջ պատմվածքում բերված են մի շարք օրինակներ, որոնցից մեկն է հենց երեխայի մահից պրծնելը ամբողջ օրվա ընթացքում․ <<Ոչ ոք չէր մահացել, բոլոր մարդիկ անմահ էին: Մահ չկար>>: <<Առուն մեծ չէր, բայց արագահոս էր և կքշեր, կտաներ տղային, բայց քանի որ մահ չկար այդ օրը, փոշմանեց ու հետ քաշեց ոտքը>>, <<Օրը մանկան պես անմեղ էր ձևանում, և թվում էր, թե մահ չկա, թե Ադամից հետո աշխարհ եկած որևէ մեկը չի կորչելու>>: Թվում էր, թե փոքրիկը պետք է մահացած լիներ՝ կանգնելով ականապատ դաշտում, առուն ընկնելով, դես ու դեն փախչելով, սակայն մահ չլինելու պատճառով նրան ոչինչ չէր պատահում․ ահա, թե որն էր պատմվածքի հետաքրքիր փոխաբերությունը, ահա, թե ինչու է այն կոչվում հենց <<խաբուսիկ օր>>։

Թեման շատ սովորական է լսել հեղինակի կողմից, քանի որ նա շատ է բարձրացնում պատերազմական իրավիճակի հարցը՝ իր գրեթե բոլոր ստեղծագործություններում կարևորելով այն։ Երեխայի մորը դաժանաբար սպանել էին, իսկ նա առանց որևէ բան գիտակցելու դուրս էր եկել տնից ու գնացել-անցել սահմանը։ Շատ առանձնահատուկ էր նաև գերմանուհու դերը պատմվածքում, երբ տեսնելով երեխային մոռացավ ամեն բանի մասին և գիրկն առավ վերջինիս։ Նա այնքան սիրեց փոքրիկին, որ ուզեց իր հետ տանել Գերմանիա և այդպես էլ արեց։ Համեմատություններից հետաքրքրեց այն հատվածը, երբ երեխայի մեկնումը համեմատում էր առվակի ծովը լցվելուն․ <<Իր որբության գաղտնիքն անտեր թողած` գնում էր անազգ, պատմության դեմ անքեն, անվրեժ բարեկեցիկների ծովում կորսվելու` ինչպես իր խաղընկեր առվակը>>:

Ըստ իս՝ պատմվածքի գաղափարներից մեկն արտահայտվում էր փոքրիկի՝ գյուղում մեծանալու մեջ, երբ իր հորեղբայրը դիմում էր գերմանուհուն․ <<Էհ, թող գնա, գուցե երջանիկ լինի, գուցե մեծ մարդ դառնա: Ի՞նչ կա այստեղ բացի տառապանքից>>։

Թողնել մեկնաբանություն